Độ chính xác trong gia công cơ khí biểu thị cho tay nghề và kỹ năng của người thợ cơ khí đó dù được thực hiện bằng máy gia công chính xác CNC hay được gia công trực tiếp bằng các kỹ thuật truyền thống. Vậy độ chính xác của cơ khí được hiểu như thế nào? Ta cũng đi tìm hiểu một chút về các khái niệm và những thông tin liên quan.
Nội dung chính
Khái niệm về độ chính xác gia công
Độ chính xác trong gia công của chi tiết máy được thể hiện bằng mức độ giống nhau về kích thước, hình dáng hình học, vị trí tương quan của chi tiết máy được gia công so với chi tiết máy lý tưởng trên bản vẽ kỹ thuật.
Trên thực tế, việc gia công bất kỳ một chi tiết máy nào có độ chính xác tuyệt đối là điều hầu như không thể – điều này có nghĩa là tất cả các thông số, tính chất kỹ thuật được đưa trên bản vẽ sẽ chính xác tuyệt đối đối với chi tiết máy. Nhưng hầu hết là không thể làm được việc này, bởi vậy chúng ta đã sử dụng một các nói khác để đo độ chính xác của chi tiết, đó chính là dung sai.
Dung sai và các yếu tố đánh giá độ chính xác gia công
Khái niệm về dung sai
Dung sai được định nghĩa như là một phạm vi cho phép của sai số, việc tính dung sai sẽ dựa trên hiệu số của kích thước có giới hạn cao nhất đối với kích thước có giới hạn thấp nhất, và chúng được hiểu rằng hiệu số càng nhỏ thì độ chính xác trong gia công của chi tiết càng lớn, còn hiệu số càng lớn thì độ chính xác của chi tiết sẽ bị giảm đi, điều này gây ảnh hưởng trực tiếp lên chất lượng của chi tiết sau gia công.
Các yếu tố đánh giá độ chính xác
- Độ chính xác về kích thước: Được xác định bằng kích thước thực tế của sản phẩm gia công so với kích thước trên thiết kế được tính bằng dung sai của kích thước đó.
- Độ chính xác về hình dáng hình học: là mức độ phù hợp lớn nhất của chúng với hình dạng hình học lý tưởng của nó và được đánh giá bằng độ côn, độ ôvan, độ không trụ, độ không tròn… (bề mặt trụ), độ phẳng, độ thẳng (bề mặt phẳng).
- Độ chính xác vị trí tương quan: được đánh giá theo sai số về góc xoay hoặc sự dịch chuyển giữa vị trí bề mặt này với bề mặt kia (dùng làm mặt chuẩn) trong hai mặt phẳng tọa độ vuông góc với nhau và được ghi thành điều kiện kỹ thuật riêng trên bản vẽ thiết kế như độ song song, độ vuông góc, độ đồng tâm, độ đối xứng….
- Độ chính xác hình dáng hình học tế vi và tính chất cơ lý lớp bề mặt: độ nhám bề mặt, độ cứng bề mặt…
Các nguyên nhân gây ra sai số gia công
Khi gia công hàng loạt các chi tiết trong cùng một điều kiện, mội trường chúng ta có thể thấy được nguyên nhân sinh ra các sai số của mỗi chi tiết là giống nhau nhưng tổng cộng các giá trị sai số trên từng chi tiết là khác nhau. Có hiện tượng như vậy thực tế là do tính chất khác nhau của các sai số thành phần. Chúng ta có thể tìm hiểu qua một số nguyên nhân sau:
Đọc thêm: Quy trình thiết kế khuôn mẫu
Nguyên nhân sinh ra sai số hệ thống không đổi:
- Sai số lý thuyết của phương pháp cắt.
- Sai số chế tạo của dụng cụ cắt, độ chính xác và mòn của máy, đồ gá,.
- Độ biến dạng của chi tiết gia công.
Nguyên nhân sinh ra sai số hệ thống thay đổi:
- Dụng cụ cắt bị mòn theo thời gian gia công.
- Biến dạng vì nhiệt của máy, đồ gá, dụng cụ cắt.
Nguyên nhân sinh ra sai số ngẫu nhiên:
- Tính chất vật liệu (độ cứng) không đồng nhất.
- Lượng dư gia công không đều (do sai số của phôi).
- Vị trí của phôi trong đồ gá thay đổi (sai số gá đặt)
- Sự thay đổi của ứng suất dư.
- Do gá dao nhiều lần.
- Do mài dao nhiều lần
- Do thay đổi nhiều máy để gia công một loạt chi tiết.
- Do dao động nhiệt của chế độ cắt gọt.
- Các loại rung động trong quá trình cắt.
Những phương pháp đạt độ chính xác trong gia công trên máy
Hầu hết không có bất kỳ điều gì là tuyệt đối cũng như các sản phẩm gia công cũng không thể giống nhau một cách tuyệt đối được nhưng chúng ta sẽ làm sao để có thể đạt được độ gia công chính xác cao nhất theo yêu cầu của bản vẽ chế tạo. Mỗi một dạng sản xuất khác nhau hay một loại vật liệu khác nhau thì sẽ có những phương pháp công nghệ và tổ chức sản xuất khác nhau. Nhưng có 2 phương pháp hay dùng nhất đó là:
Phương Pháp Cắt Thử
- Phương pháp này chủ yếu được gia công theo cách thủ công truyền thống sử dụng các máy móc cần sự điều khiển chi tiết của người gia công. Bằng kinh nghiệm và mắt quan sát người kỹ sư gia công sẽ điều chỉnh và cắt đến khi nào hoàn chỉnh đạt đến kích thước yêu cầu thì mới tiến hành cắt toàn bộ chiều dài của mặt gia công. Khi gia công chi tiết tiếp theo thì lại làm như quá trình nói trên.
- Trước khi cắt thử thường phải lấy dấu để người thợ có thể ra chuyển động của lưỡi cắt trùng với dấu đã vạch và tránh sinh ra phế phẩm do quá tay mà dao ăn vào quá sâu ngay lần cắt đầu tiên.
Phương Pháp Tự Động Đạt Kích Thước
- Trong sản xuất hàng loạt lớn, hàng khối, để đạt độ chính xác gia công yêu cầu, chủ yếu là dùng phương pháp tự động đạt kích thước trên các máy công cụ đã được điều chỉnh sẵn.
- Ở phương pháp này, dụng cụ cắt có vị trí chính xác so với chi tiết gia công. Hay nói cách khác, chi tiết gia công cũng phải có vị trí xác định so với dụng cụ cắt, vị trí này được đảm bảo nhờ các cơ cấu định vị của đồ gá, còn đồ gá lại có vị trí xác định, trên bàn máy cũng nhờ các đồ định vị riêng.
- Khi gia công theo phương pháp này, máy và dao đã được điều chỉnh sẵn.
- Chi tiết gia công được định vị nhờ cơ cấu định vị tiếp xúc với mặt đáy và mặt bên.
Kết luận
Độ chính xác khi gia công chi tiết rất quan trọng, việc này liên quan trực tiếp đến chất lượng của sản phẩm, bởi vậy việc kiểm soát và tránh dung sai lớn là điều mà một người gia công cần chú ý tới. Tại VCC MOLDS, chúng tôi có đội ngũ kỹ sư gia công với nhiều năm kinh nghiệm, cùng với đó là lượng máy móc hiện đại và kỹ thuật cao để có thể chế tạo ra các sản phẩm chi tiết chính xác và chất lượng nhất.
Để biết thêm thông tin chi tiết, hoặc có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline: 0934 683 166 hay Email: contact@gmail.com hoặc để lại lời nhắn tại đây. Chúng tôi sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.
Công ty cổ phần Khuôn mẫu chính xác Năng Lực Việt
Địa chỉ: Lô B2-3-3b, Khu công nghiệp Nam Thăng Long, Thụy Phương, Bắc Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
SĐT: (+84)24 6687 6283
Email: contact@vcc-group.vn
Hotline/Zalo: 0934683166
Website: www.vcc-mold.vn
Google map: https://goo.gl/maps/u6TrPvLWSb3bXAwQ6